دانشمندان آثار «قاره های کوچک» در زهره کشف نموده اند

© AFP 2023 / Akihiko Ikeshita /JAXA via Jiji Pressدانشمندان آثار «قاره های کوچک» در زهره کشف نموده اند
دانشمندان آثار «قاره های کوچک» در زهره کشف نموده اند - اسپوتنیک افغانستان
عضو شوید
سیاره شناسان نشانه های را کشف نموده که بنا بر آنها در زهره یک نوع «قاره های» خاص کوچک و پروسه های تکتونیکی وجود دارند که توضیحات عمده در این باره که چرا زمین به سیاره مشابه -«دوزخ» مبدل نه گشت، تحت شک و تردید قرار میدهند. در این باره در مقاله گفته شده که در مجله Nature Geoscience منتشر شده است.

جیولوجست فابیو کرامیری (Fabio Crameri) از پوهنتون اوسلو بر این تحقیقات چنین تبصره نمود:«تصاویر سطح زهره به ما اشکال آشنای ریلیف (عوارض اراضی)، مانند آتشفشان ها و همچنان ساختمان های بی نظیر، به اصطلاح «تاج ها» گشودند. این تاج ها، طوریکه معلوم شد، این امر را توضیح میکند که در اعماق زهره چه میگذرد و بیانگر آنند که تصور معاصر راجع به برخورد لیتوسفییر آن اشتباه آمیز می باشند».
رازهای سیاره از دست رفته
زهره، باوجود شرایط مشابه تشکیل با زمین، از سیاره ما نظر به شکل ظاهری آن تفاوت فوق العاده دارد. به این ترتیب، اتموسفییر «سیاره از دست رفته» تا 462 درجه سانتیگراد داغ شده، در آن عملاً آب وجود ندارد، سطح آن توسط آتشفشان ها پوشیده شده و اتموسفییر آن از گاز کاربن دای اکساید و تیزاب گوگرد ساخته شده است. تا به حال در بین دانشمندان نظر واحد در این باره وجود ندارد که زهره چگونه از ذخایر آب خود محروم گردید و به بخارخانه عظیم مبدل گشت.
یکی از علل این کار، طوریکه سیاره شناسان امروز پیشبنی میکنند، این امر بوده میتواند که در زهره، با تفاوت از زمین پروسه های تکتونیکی وجود ندارند که حرکات پلیت های قشر زمین را در سیاره ما اداره میکنند. پروسه های تکتونیکی، به گفته جیولوجستان، به مانتیه در سردشدن کمک میکنند، انرژی را جهت حرکت پلیت ها مصرف میکند و تشنج را به شکل فوران آتشفشان ها و جاری شدن مذابه ها رفع می سازد که توازن حرارتی را در سیاره در سطح معین حفظ میکند.
در زهره پروسه های مشابه وجود ندارند و از همینرو گرما در اعماق آن تا زمان تجمع میکند، تا در آن فوران کتلوی آتشفشان های آغاز نگردد که مقدار عظیم سلفر او کاربن دای اکساید را به اتموسفییر نشر میکنند و آن را به بخارخانه عظیم مبدل می سازند.
انا داوای (Anne Davaille) از پوهنتون پاریس- جنوبی در اورسی (فرانسه) و همکاران او در باره این فرضیه شک و تردید بزرگ ابراز داشته و در لابراتوار مودل کوچک شبه زهره ساخته و آثار پروسه های تکتونیکی را در احجار آن کشف کرده اند.
طوریکه دانشمندان معلومات داده، آنها به این علاقمندی داشتند که ساختمان های بنام «تاج ها» — سطوح هموار دایروی در روی زهره که توسط درزها و شکست های زیاد ترسیم شده و نظر به شکل خود به مجموعه نان های روغنی روی هم گذاشته شده با قطر و شکل مختلف شباهت دارند، چگونه تشکیل میشوند. آنها در سال 1983 توسط زوندهای «وینیره-15» و «وینیرا-16» شوروی کشف شده و تا به حال منشای آنها در بین سیاره شنان باعث مناقشه میگردند.
زهره جوشان
بسیاری دانشمندان عقیده دارند که ساختمان های مشابه در آن جاهای بوجود می آیند، جای که جریانات احجار داغ، به نام پلیوم ها، از اقشار عمیق مانتیه به سطح زهره بلند می شوند. زمانیکه آنها به سطح می رسند، بخش اعظم مذابه به عقب، به اعماق زهره، برمیگردد و قسمت کم مذابه در سطح باقی می ماند و گنبد کثیرالقشری را با خمیدگی در بخش مرکزی تشکیل میدهند.
به گفته داوای، تیم او به این علاقمندی داشت که آیا چنین جریانات مانتیه توانایی کشش مواد قشر زهره را به حرکت بسوی هسته آن را درند یا خیر و بدینوسیله دوران احجار را، شبه آن، انجام دهند که در زمین رخ میدهد. چون امکانات نظارت بر زهره از زمین نهایت محدود اند، دانشمندان این مفکوره را با استفاده از مواد سیال نانوذرات راه اندازی نمودند که اعماق «سیاره از دست رفته» را تمثل میکنند.
این مخلوط عملاً از دو قشر — نسبتاً مایع «مانتیه» در کتله سیال که در آن نانوذرات نسبتاً کمتر بودند و قشر از نانوذرات در سطح محلول تشکیل شده بود که به چیزی شبه قشر زهره شباهت داشت. با گرم نمودن این مایع، دانشمندان بر آن نظارت میکردند که آیا نانوذرات «مانتیه» میتوانند قشر نسبتاً متکاثف و غیرمتحرک در سطح را به عقب خود بکشاند.
طوریکه دانشمندان معلوم کردند، این کار واقعاً هم صورت گرفته میتواند — جریان آب جوشان که به سطح «زهره» بالا میشود، تدریجاً اجزای کوچک را از «قشر» جدا میکند که در داخل مانتیه نسبت تکاثف بلند خود غرق میشود. با تفاوت از قاره ها در زمین، چنین بخش های قشر همیشه دارای جسامت کوچک می باشند و از همنیرو نشانه های این پروسه برای نظارت کنندگان در مدار تقریباً غیرمحسوس می باشند.
باوجود این همه، طوریکه داوای و همکاران او پیشبینی میکنند، آنها را میتوان دید، آنها نه تنها تاج ها، بلکه تعداد کثیر جرها و درزها، می باشند که عملاً تمام سطح زهره را می پوشانند. اینها همه اشاره میکنند که تکتونیک در زهره وجود دارد که، احتمالاً، سیاره شناسان را به تجدیدنظر بر این تیوری وادار خواهند ساخت که چرا زهره به سیاره «دوزخ» مبدل گشت و زمین از این سرنوشت نجات یافت.

 

 

 

نوار خبری
0
برای شرکت در گفتگو
ورود به سیستمیا ثبت نام کنید
loader
بحث و گفتگو
Заголовок открываемого материала