بسیاری کارشاناسان اظهار میدارند که رییس جمهور ترکیه تابلوهای آیوازوفسکی را تصادفی جمع آوری نمی کند. راجع به محبوبیت آثار نقاش مشهور در ترکیه بیولینت اوزکان مدیر عمومی نمایشگاه «استانبول آیوازوفسکی» در مصاحبه با سپوتنیک معلومات داد. نمایشگاه دایمی مولتی میدیایی که در چوکات آن 400 تابلوی مارینیست به نمایش گذاشته شده، در استانبول در سال 2015 افتتاح شد. در سال 2017 دوصدومین سالروز تولد آیوازوفسکی تجلیل میگردد.
بیولینت اوزکان گفت:«معلوم است که آیوازوفسکی را با ترکیه روابط نزدیک مربوط می ساخت، یک عده محققین بیوگرافی نقاش حتی نقطه نظر اظهار میدارند که مطابق آن آیوازوفسکی ریشه های ترکی داشت. جالب اینکه آیوازوفسکی که آثار او را در ترکیه بسار دوست دارند و قدر میکنند، 200 تابلو نقاشی نموده که استانبول را نشان میدهند. قابل یاداوری است که حتی در بین نقاشان ترکی یک نقاش هم وجود ندارد که چنین تعداد آثار را که به این شهر ترکیه وقف شده باشند، ایجاد کرده باشد. این وضع کاملاً آن وضع را توضیح میکند که شخصیت آیوازوفسکی و تابلوهای او در هنر نقاشی ترکیه احراز میکند».
تماس های آیوازوفسکی با سلاطین عثمانی
معلوم است که آیوازوفسکی برای اولین بار از استنابول در سال 1845 در دوران زمامداری سلطان عبدالمجید (1839 — 1876) بازدید نموده بود و بعداً به پایتخت امپراطوری عثمانی در دوران عبدالعزیز (1861 — 1876) و عبدلحمید (1876 — 1909) آمده بود و با همه این حکمروایان شخصاً ملاقات ها انجام داده بود. اولین سفر نقاش به استانبول در چارچوب هیات تحقیقاتی بحریه امپراطوری روسیه صورت گرفته بود که در آن دیدار از آبناها و حوزه بحیره ایجن شامل بود. آیوازوفسکی در این هیات ها به صفت نقاش رسمی بحریه روسیه شرکت داشت. عمله از طرف سلطان عبدالمجید در قصر سلطان به حضور پذیرفته شد، آیوازوفسکی به سلطان تابلوهی خود را هدیه داد، سلطان او را با نشان تقدیر نمود. آیوازوفسکی در بازدید های بعدی خود توسعه روابط دیپلوماتیک را ادامه میدهد و با سلاطین عثمانی به صفت نماینده امپراطوری روسیه ملاقات میکند. به این ترتیب، روابط نزدیک و دوستانه با دولت ترکیه بوجود می آیند.
«نزدیکترین تماس ها در دوران حکمروایی عبدالعزیز بوجود آمده بودند»
بیولینت اوزکان اظهار داشت که دوره بیشترین نزدیکی آیوازوفسکی با ترکیه در عهد زمامداری سلطان عبدالعزیز مشاهده میشود.
اوزکان گفت:«در این دوران او را اکثراً به ضیافت ها به قصر سلطان دعوت میکردند، نشان های مختلف و تحایف افتخاری به او میدادند. به آیوازوفسکی مناظر استانبول و معاشرت با عبدالعزیز الهام زیاد می بخشد، آیوازوفسکی پورتریت حاکم بعدی عثمانی — مراد پنجم نقاشی میکند. باید گفت که این یگانه تابلوی نقاشی آیوازوفسکی در قصر توپکاپا در استانبول می باشد. برعلاوه این، در استانبول دوبار نمایشگاه آثار او برگذار میشود».
«در مقر رییس جمهور ترکیه 10 تابلوی آیوازوفسکی آویزان می باشند»
اوزکان، ضمن صحبت راجع به آن محبوبیت که تابلوهای آیوازوفسکی در ترکیه دارند، خاطرنشان ساخت:
«ما معلوم نمودیم که به موسسات دولتی ترکیه تقریباً 41 تابلوی اثر دست آیوازوفسکی تعلق دارند. از جمله ده تابلو در کاخ ریاست جمهوری و تقریباً 21 تابلو — در قصرهای سلاطین عثمانی قرار دارند و ده تابلوی دیگر در موزیم های مختلف بحری و نظامی کشور به معرض نمایش گذاشته شده اند. طوریکه ما معلوم نمودیم، 10 تابلوی نقاش در کلکسیون های خصوصِ در استانبول قرار دارند. ما بصورت مجموعی تاریخ 60 تابلوی اصیل آیوازوفسکی را در ترکیه روشن ساختیم».
اوزکان، ضمن تبصره بر موجودیت تابلوهای آیوازوفسکی در تصاویر مربوط به ملاقات های رسمی رجب طیب اردوغان رییس جمهور ترکیه در مقر او، گفت:
«باوجود اینکه دلچسپی به هنر نقاشی در امپراطوری عثمانی و هم د دوران ریاست جمهوری در تاریخ ترکیه موجود بود، بازهم شخصیت های طراز اول دولت به این هنر آنقدر توجه نمی کردند، طوریکه در غرب به آن مبذول میشد. از همینرو برای ما این واقعیت نهایت مهم است که تابلوهای آیوازوفسکی توانسته ابتدا جایگاه محکمی در داخل سالون های قصرهای عثمانی و بعداً در موسسات دولتی احراز نمایند. بعد از آن که کاخ توپکاپا به موزیم مبدل گشت، دارایی زیاد قصر به حفاظت گاه پارلمان ترکیه سپرده شد. و تابلوهای آیوازوفسکی بخش مهم کلکسیون را تشکیل میدهند که در اختیار پارلمان قرار دارد. توجه مرا نیز این حقیقت بخود جلب کرد که در تصاویر که هنگام ملاقات های رسمی و سخنرانی های رییس جمهور اردوغان عکاسی شده، در تصاویر پیوسته چند تابلوی آیوازوفسکی موجود اند. با درنظرداشت این، میتوان گفت که دولت ترکیه در زمان ما نیز به آثار مارینیست کبیر آیوازوفسکی ارزش قایل است و هنر او را به مثابه عنصر اعتبار دولت بررسی میکند».
