به گزارش اسپوتنیک، در این مراسم داکتر عبدالقیوم کوچی سفیر کبیر افغانستان و کارمندان سفارت افغانستان در مسکو، احمد بهزاد نماینده پارلمان افغانستان و یکی از سران جنبش روشنایی، مهمانان خارجی، علما، شخصیت های علمی، سیاسی و فرهنگی استادان دانشگاه ها، دانشجویان و صدها تن از شهروندان افغانستان مقیم مسکو و شهرهای دیگر روسیه شرکت کرده بودند.
این مراسم با تلاوت آیاتی از کلام الله مجید توسط قاری دوست علی مددی آغاز و پس از آن سرود ملی افغانستان پخش شد و سخنرانان ابعاد شخصیت شهید استاد عبدالعلی مزاری را به بررسی گرفتند.
نخست محمد ناصر نوری یک تن از دانشجویان دانشگاه دوستی ملل روسیه مقاله ای را زیر عنوان وحدت ملی و عدالت اجتماعی از دیدگاه و اندیشه مزاری و دانشمندان جهان به خوانش گرفت و عدالت اجتماعی و وحدت ملی را یکی از اهداف شهید مزاری دانست.
سپس محترمه سمیرا ترکمنی پیام یگانه یادگار شهید مزاری زینب مزاری را به خوانش گرفت. زینب مزاری در این پیام از برگزار کنندگان بیست و دومین سالیاد شهید مزاری سپاسگزاری و به تحلیل سخنان شهید مزاری پرداخته بود، او گفت: رهبر شهید هیچگاه طرفدار جنگ نبود و همیشه خواهان صلح و عدالت اجتماعی بود، چنان که گفته بود «ما طرفدار جنگ نیستیم ولی حق خود را می خواهیم و حق خواستن به معنی دشمنی با دیگران نیست».
زینب مزاری در این پیام همچنان اشاره به این کرده بود، که شهید مزاری خواهان از بین بردن تفاوت ها و برقراری عدالت بین تمام اقوام و سهیم بودن همه اقوام در تصمیم گیری های کشور بود و جان خود را فدای این اهداف نیکش نمود.
سخنران بعدی لودمیلا آودییوا شاعر و نویسنده روس بود. لودمیلا آودییوا شعری را به زبان روسی در باره مزاری به خوانش گرفت.
داکتر عبدالقیوم کوچی سفیر افغانستان در فدراسیون روسیه نیز در این محفل سخنرانی کرد.
او با خواندن از آیات قرآن کریم سخنان خود را آغاز و از برگزار کنندگان محفل سپاسگزاری و به همه حضار خوش آمدید گفت.
او مزاری را الگوی عدالت اجتماعی دانست و گفت: او همیشه خواهان عدالت اجتماعی بود و با زبان و مفکوره خود در این راستا می رزمید و قدم بر میداشت و مردم را به حقوق شان آگاه می کرد و در آخر هم جان خود را در این راه قربانی کرد.
او گفت: شهید مزاری دنبال عدالت برای همه اقوام در افغانستان بود و اشرف غنی رئیس جمهور فعلی افغانستان هم خواهان عدالت اجتماعی در افغانستان می باشد و این خط و مش او می باشد.
او گفت: در بحران افغانستان بیشتر از همه مردم فقیر صدمه می بینند و این دو بحران افغانستان دو عامل دارد، که یکی داخلی و دیگر خارجی است.
عامل داخلی همان بی عدالتی است، که شهید مزاری در این راه به شهادت رسید و اما در این راستا بعضی از جنگسالاران صاحب دارای های زیادی شدند و ما را خدا از شر این تیکه داران قومی نجات بدهد تا امنیت در افغانستان بیاید و عدالت برای همه اقوام در افغانستان رعایت شود و ما بتوانیم با صلح زندگی کنیم.
او در ادامه گفت: بدون امنیت ما به صلح و آبادی دست نمی یابیم.
او گفت: ما خواهان پیوندهای نزدیک با فدراسیون روسیه می باشیم و می خواهیم تا روس ها دوباره پروژه های که پیش از این روی شان کار می کردند و ساخته بودند دوباره به بازسازی آنها آغاز کنند.
او گفت: تبعیض مردود است و در جامعه افغانستان جای ندارد.
او گفت: ما باید شخصیت ها را ترور نکنیم و باید کسانیکه دست به ترور شخصیتی می زنند باید از ایشان بازخواست صورت بگیرند و او همچنان ابراز امیدواری به آینده افغانستان نمود و گفت، بحران افغانستان به زودی پایان خواهد یافت.
او گفت: حکومت در افغانستان دیگر مورثی نیست و سیستم موروثی در افغانستان از بین رفته و هر کس می تواند پس از این در پست های بلند در افغانستان نظر به شایستگی اش کار کند. و خواسته های شهید مزاری را باید شما تحقیق بدهید.
او سخنانش را با این شعر به پایان رساند.
نهال دوستی بنشان که کام دل به بار آرد
نهال دشمنی برکن که رنج بی شمار آرد
سخنران دیگر این مراسم محمد عمر ننگیار نماینده مرکز کاری جامعه ی سراسری افغان های مقیم مسکو بود.
او گفت: در افغانستان ما باید شخصیت ها را از قومی بودن آن بکشیم و باید این شخصیت ها همه گیر شود و بابه مزاری باید برای همه بابه باشد، تا اینکه همه راه او را ادامه و او شخصیت ملی شود.
او پیشنهاد داد، که به جای راه پیمایی ها و نشست های دیگر مصارف این گردهمای ها را در پکتیا یا یک ولایت دیگر به نام بابه مزاری یک شفاخانه یا مکتب یا پولیکلینیک بسازیم و ما این طور می توانیم بابه مزاری را از حلقه قومی بکشیم و فرا قومی، ملی و حتی جهانی بسازیم.
او در این سخنرانی اش همچنان خواستار ایجاد یک مرکز فرهنگی افغانستان در مسکو شد و از همه شهروندان افغانستان مقیم مسکو خواست تا در این کار همکاری کنند.
پس از آن احمد بهزاد نماینده پارلمان افغانستان و یکی از سران جنبش روشنایی ضمن قدردانی از حضور شهروندان افغانستان در مراسم سالیاد شهید مزاری به ایراد سخن پرداخت.
او گفت: در این روزهای مشکل ما بیشتر به مزاری و اندیشه های او ضرورت داریم و بیشتر از هر عنوان او را باید قهرمان نهضت های افغانستان بدانیم. چرا که او با تاریخ افغانستان خوب آشنایی داشت و از سیاست های گذشته حکومت های وقت سخن می زد و آگاهی که از تاریخ افغانستان داشت همیشه راهکار های خود را ارائه می کرد.
او گفت: رهبر سیاسی جاویدانه باقی می تواند بماند، که با جامعه خود آشنایی خوب داشته باشد با گذشته و تاریخ مردمان خود آشنا باشد و شجاعت توانایی بیان آن را داشته باشد. بزرگترین آفت که یک رهبر سیاسی را متلاشی می کند و یا به ابتذال سیاسی می کشاند و یا او را برده و یا نوکر و کیف بردار حاکمیت می کند، این است که شجاعت بیان مشکل را نداشته باشد و نتواند در برابر حاکمیت و یا قدرت سیاسی حرف خود و مردم خود را بزند و برای جامعه خود راهکاری ارائه نکند. آنچه که مزاری را ممتاز می سازد این است که حرف خود را بدون ترس و با صراحت بیان می کرد و راهکار برای جامعه ارائه می کرد و هیچگونه محافظه کاری در گفتار استاد مزاری نبود.
او گفت: شهید مزاری تمام مشکلات افغانستان را از بدو تشکیل افغانستان در چند چیز می دانست:
1- انحصار طلبی: یعنی اینکه عده ای خود را برتر از دیگران بدانند و برای خود حق ویژه ای در حاکمیت و در مقدرات مردم قایل باشند.
او گفت: اگر چه من خودم جز مجموعه جهادگرایان می باشم اما حزب دموکراتیک خلق را یک طغیان در برابر انحصار طلبی و حکومت خاندانی می دانم. اما چون در افغانستان انحصار طلبی نهادینه شده بود چون از یک انحصار رها شدیم اینبار به دام انحصار ایدیولوژیکی افتادیم و اینجا بود که مشکل ساز شد و مشکل در اینجا هم به پایان نرسید و کسانیکه به نام دین و خدا جهاد کرده بودند نیز همین راه را رفتند و به آن ادامه دادند.
2- وجود تبعیض: شهروندان را به درجه های مختلف تقسیم می کند و تبعیض است که جامعه افغانستان را به سوی بحران هدایت می کند.
او گفت: هرکه به حاکمیت نزدیک باشد او از مزایای آن حکومت بیشتر برخوردار می شود.
3- استبداد: او گفت نمی شود که در جامعه که تبعیض و انحصار طلبی حاکم باشد ادعای دموکراسی و آزادی کنیم و هرکس این قسم ادعا کند یک غلط اضافی کرده است و جود تبعیض و انحصار طلبی خود عامل پیدایش استبداد است.
او گفت: احزاب امروزه هیچ راهکاری برای حل بحران افغانستان ارائه کرده نمی توانند و برنامه ای ندارند. مزاری در اوج جنگ ها طرح سیاسی ارائه می کند و طرح خود را می نویسد و پیش نویس قانون اساسی فدرال افغانستان را به دولت وقت ارائه می کند.
مزاری در آن زمان استادان دانشگاه و دانشمندان را بدون تبعیض دعوت می کند تا نظر هر یک از آنها را در باره طرح خود بداند و از نظرهای نیک آنان در طرح خود استفاده کند. اما در آن زمان هیچکس حرف های مزاری را جدی نمیگیرند و همه در حال حذف یکدیگر بودند.
او همچنان در باره بحران امروز افغانستان چنین گفت: پس از جنگ های داخلی و شکست طالبان یک فرصت جدیدی به وجود آمد تا تمام مردم و اقوام در تصمیم گیری و سرنوشت خود نقش داشته باشند و اما این فرصت ها با مصلحت طلبی ها و با همان عقیده پیشین انحصار طلبی و تبعیض و بی عدالتی از دست رفت و ما به جایی نرسیدیم، چرا که تا هنوز ما گرفتار انحصار طلبی می باشیم و قومیت نظر به شایسته گی ها ارجحیت داده می شود.
او نهاد های امنیتی افغانستان را به ناتوانی به خاطر همین انحصار طلبی محکوم کرد.
او همچنان اشاره به تغییر لین برق 500 کیلو ولت بامیان نمود و گفت: با تغییر این لین حاکمان دولت افغانستان توهین بزرگی را به یک قوم نمودند با وجود که شرکت فیشنر آلمان عبور لین برق 500 کیلو ولت را مفید واقتصادی دانسته بود.
او گفت: حاکمان دولت به خاطر اینکه هزاره را محروم نگه دارند تمام مردم افغانستان را دارند مجازات می کنند.
او سیاست حاکمان دولت افغانستان را سیاست های قرن 19 دانست و گفت که این سیاست شما برای امروز نیست و هیچ کسی این را قبول نخواهند داشت و به این سیاست گردن نخواهند گذاشت.
او گفت: حاکمان دولت افغانستان با این تصمیم شان می خواهند دو قوم را رو در روی هم قرار بدهند.
4- باهم بودن: او گفت: یکی از سخنان شهید مزاری در باره این بود که مردم افغانستان باید باهم باشند. جامعه افغانستان نیاز به همدلی و برابری دارد و بدون احترام گذاشتن به حقوق یکدیگر محال است که به یک آینده بهتر دست پیدا کند.
او با انتقاد از حکومت وحدت ملی گفت: اگر حکومت ملی به سیاست کنونی خود ادامه بدهد هیچ آینده خوبی در انتظار مردم افغانستان نیست و دانش آموختگان دانشگاه ها پس از پایان تحصیل بیکار خواهند ماند.
او گفت: با ادامه این سیاست حاکمان افغانستان فقر و تنگدستی در افغانستان افزایش خواهد یافت و مردم افغانستان تن به تبعیض نخواهند داد.
او گفت: ما به همین خاطر ایستادیم و به راه خود ادامه خواهیم داد، اگر چه تا کنون بسیاری از نخبه ترین جوانان ما را شهید کردند.
او گفت: حرکت ما حرکت مدنی است و خواهان برابری و عدالت هستیم و همیشه ما ستم پذیر نخواهیم ماند.
او گفت: ما دشمن هیچکس نیستیم و تنها ما با تبعیض مخالفیم و عدالت را برای همه شهروندان افغانستان می خواهیم.
او گفت: جنبش روشنایی به زودی ساختارمند خواهد شد.
او در آخر از حضار به خاطر پشتیبانی آنها از جنبش روشنایی سپاسگزاری کرد.
یوری دروژلوفسکی یکی از نویسندگان روسی هم در این مراسم در باره شهید مزاری سخنرانی کرد. آقای دروژلوفسکی گفت: شهید مزاری همیشه می گفت، که مشکل افغانستان تنها از راه گفت و گو و همکاری حل می شود و جنگ و حذف یکدیگر راه حل مشکل افغانستان نمی باشد.
او گفت: شهید مزاری در باره حقوق شهروندی نه تنها چشم مردم هزاره باز کرد، بلکه چشم همه اقوام افغانستان را در باره حقوق شان باز کرد و او خواهان حق مساوی و برابر برای همه شهروندان افغانستان بود.
این محفل با دعای خیر که توسط عبدالصمد میرزایی قرائت شد به پایان رسید.
پس از مراسم سالیاد استاد شهید مزاری، احمد بهزاد نماینده پارلمان افغانستان و یکی از سران جنبش روشنایی نشستی برای شنیدن مشکلات دانشجویان افغانستان در روسیه داشت.
دکتر عبدالحسیب آذرخش دانشجوی دکترای پزشکی از احمد بهزاد پرسید: آیا داعش، طالب در درون حکومت پشتیبان دارند؟
احمد بهزاد گفت: بلی! داعش و طالب در درون حکومت افغانستان پشتیبان دارند و اگر نمی داشتند نمی توانستند هر روز مردم افغانستان را به خون بکشند که نمونه اش کشتار دهمزنگ و شفاخانه چهار صد بستر است.
پس از آن مجید یوسفی از آقای بهزاد در زمینه کاریابی و اشتغال زایی پرسان کرد.
آقای بهزاد بحران اشتغال زایی در کشور را یک مشکل بزرگ در کشور دانست و گفت که برای همین آنها در برابر تبعیض ایستاد شده اند و خواهان عدالت و برابری هستند، چون با عدالت و برابری مسئله کاریابی و اشتغال زایی حل می شود.
او گفت: ما عدالت را برای همه شهروندان افغانستان می خواهیم و خواهان از بین بردن قدرت به شکل ارثی هستیم.
او همچنان به پاسخ مشکلات دانشجویان گفت: من کوشش خود را برای حل مشکل شما می کنم اما وعده حل صد در صد آن را نمی دهم.
در پایان دانشجویان پشتیبانی خود را از آقای بهزاد برای داعیه عدالت خواهی شان اعلام نمودند.
