چه چیزی در پس پیوندهای تیره بین افغانستان و پاکستان وجود دارد؟

انگیزه ای پسین در تیرگی پیوندها، یورش های صبح روز دوشنبه از پاکستان بود که هدف آنها پناهگاه های گروه های مسلح از آن میان تحریک طالبان پاکستان (TTP) غیرقانونی بود.

به گزارش اسپوتنیک، یورش های هوایی روز دوشنبه تنها دو روز پس از آن انجام شد که یک بمب گذاری انتحاری وحشتناک به یک پاسگاه ارتش پاکستان در نزدیکی مرز افغانستان در وزیرستان شمالی خود را منفجر کرد. یک بمب گذار انتحاری با یک لاری پر از مواد منفجره وارد یک ایست بازرسی نظامی شد و هفت سرباز پاکستانی را کشت.

گزارش های ضد و نقیضی در مورد تلفات وجود دارد: در حالی که پاکستان ادعا می کند که ستیزه جویان را در یورش های هوایی هدف قرار داده است، کابل گفت، که کشته شدگان ظاهرا زن و کودک بوده اند. پاکستان طالبان افغانستان را مسئول افزایش یورش های تروریستی می‌داند و تاکید می‌کند، که کابل پناهگاه امنی برای شبه‌نظامیان فراهم کرده است. طالبان افغانستان که از زمان تصرف افغانستان در اگوست 2021 بر افغانستان حکومت می کنند، به سرعت به یورش های پاکستان واکنش نشان دادند و آنها را "بی پروا" خواندند. تنها چند ساعت پس از یورش های هوایی، ارتش افغانستان به سنگرهای نظامیان پاکستانی در نزدیکی ولسوالی های مرزی راکت شلیک کرد که در نتیجه آن چهار غیرنظامی و سه سرباز زخمی شدند. این یورش های پیاپی، کشتار پرسنل ارتش و غیرنظامیان باعث ایجاد یک عدم اطمینان جدید در پیوندها بین دو کشور شده است.

مرزهای روزندار منبع تروریسم در پاکستان است

در بیانیه رسمی دولت پاکستان آمده است، که "گروه های تروریستی مانند TTP ** (طالبان پاکستان) یک تهدید جمعی برای صلح و امنیت منطقه هستند". با این حال، سخنگوی دولت طالبان افغانستان اجازه فعالیت گروه های مسلح خارجی از خاک افغانستان را رد کرد. اما حتی ذبیح الله مجاهد سخنگوی طالبان نیز نمی تواند انکار کند که طالبان ممکن است تمام منطقه مرزی را زیر کنترل خود نداشته باشد.

سخنگوی طالبان گفت: "یک چیزی که ما باید بپذیریم این است که افغانستان یک منطقه مرزی بسیار طولانی با پاکستان دارد و مکان هایی با زمین های ناهموار از جمله کوه ها و جنگل ها و مکان هایی وجود دارد که ممکن است بیرون از کنترل ما باشد".

در همین حال، مقام های پاکستانی فعال در مناطق مرزی اعلام کردند، که با توجه به تحولات پسین، در مسجدها اعلامیه هایی مبنی بر تخلیه برخی مناطق در کرم و وزیرستان شمالی با ادامه درگیری ها و افزایش تنش بین پاکستان و افغانستان در مرزها اعلام شده است. رویدادهای پسین پرسش هایی را درباره ای آینده پیوندهای پاکستان و افغانستان ایجاد کرده است. احتمال یورش های تلافی جویانه و تشدید تنش ها به طور بالقوه می تواند منجر به تنش بیشتر در پیوندهای آنها و درگیری نظامی بزرگتر در منطقه شود.

پاکستان و افغانستان برای سال‌های آینده در انتظار خون بد هستند

خالد شکاری، یک مقام ارشد نظامی بازنشسته در نیروهای مسلح پاکستان به اسپوتنیک گفت، که بعید است پاکستان در آینده نزدیک از بهبود پیوندها با افغانستان برخوردار شود.

این مقام نظامی گفت: "پیوندهای دوجانبه پس از چیرگی طالبان بر افغانستان در سال 2021 بدتر شد، زیرا طالبان پاکستان (TTP) یورش های تروریستی را در داخل پاکستان پس از بیرون شدن ایالات متحده و ناتو از افغانستان افزایش داد. سال گذشته یکی از مرگبارترین سال ها برای پاکستان از نظر یورش های تروریستی بود. بیش از 1000 پاکستانی کشته شدند".

گزارش مرکز مستقل پژوهش های امنیتی (CRSS) مستقر در اسلام‌آباد این آمار را تأیید می‌کند و گزارش می‌دهد، که یورش های تروریستی در سال 2023 باعث کشته شدن نزدیک به 500 غیرنظامی و شمار مشابهی از نیروهای امنیتی شد که بالاترین شمار تلفات این سال ها در کشور در شش مورد بوده است.

ایالت های شمال غربی خیبر پختونخوا و جنوب غربی بلوچستان هم مرز با افغانستان بیشترین یورش های تروریستی و تلفات ناشی از آن را به خود اختصاص داده اند.

شکاری گفت: "پاکستان بارها از دولت طالبان خواسته است که از مدیریت مؤثر مرزها در سوی خود در 2600 کیلومتر مرز مشترک بین دو کشور اطمینان حاصل کند، اما تا کنون، همانطور که می بینیم، اوضاع زیر کنترل قرار نگرفته است".

به دنبال افزایش یورش ها، در اکتوبر 2023 اسلام آباد تصمیم گرفت شهروندان غیرقانونی افغانستان مقیم پاکستان را بیرون کند. مقام های پاکستانی ادعا کردند، که برخی از این مهاجران غیرقانونی در یورش های تروریستی پسین دست داشته اند. این تصمیم از سوی بسیاری از تحلیلگران و ناظران حقوق بشر بحث برانگیز تلقی شد، اگرچه از نظر حقوقی پاکستان این حق را داشت.

برخی از تحلیلگران احساس می کنند، که این امر بیشتر "به حسن نیت برخی از افغانستانی ها برای پاکستان لطمه زد" و افزون بر این، بعید است که مشکل تروریسم را حل کند، در درجه نخست به دلیل مرز روزندار طولانی. در همین حال، طالبان افغانستان با کمبود جدی مواد غذایی و بحران اقتصادی زیر تحریم های بین المللی دست و پنجه نرم می کند.

از این رو، مراقبت از افغانستانی هایی که از پاکستان باز می گردند، این چالش را افزایش می دهد. زیرا بیش از نیم میلیون افغانستانی از پاکستان در سال گذشته برای روبرو شدن با شرایط زندگی وخیم به کشور خود بازگشتند. طالبان به شدت واکنش نشان داده و تصمیم پاکستان را "غیرقابل قبول" خوانده است.

این مقام نتیجه گیری کرد: "همه این سازه کاران پسین و تصمیم های اتخاذ شده از سوی هر دو طرف منجر به تیره شدن پیوندها بین دو کشور شده است. اکنون اگر تحریک طالبان پاکستان به یورش های خود در داخل پاکستان ادامه دهد، تنش ها بین اسلام آباد و کابل حتی بیشتر خواهد شد که منجر به پیچیدگی های بیشتر خواهد شد. دولت‌ها باید به‌جای سرزنش کردن یکدیگر، به سرعت اوضاع را کاهش دهند و برای ریشه‌کن کردن تروریسم با یکدیگر همکاری کنند".

یادآوری می کنیم، که پاکستان در بیش از یک ‌سال گذشته بارها ادعا کرده که طالبان هزاران جنگ‌جوی تحریک طالبان پاکستانی (TTP) را در خاک افغانستان پناه داده‌اند. براساس ادعای پاکستان، تی‌تی‌پی از خاک افغانستان یورش هایش را بر سنگرهای نظامیان پاکستانی طرح‌ریزی و اجرا می‌کند.

دیروز ارتش پاکستان ادعا کرد، که سه اردوگاه تحریک طالبان پاکستانی را در ولایت‌های پکتیا و خوست هدف یورش هوایی قرار داده که در نتیجه آن چندین تن کشته شده‌اند. بر‌بنیاد ادعای ارتش پاکستان، تحریک طالبان پاکستانی از این مرکزها، در برنامه‌ریزی و اجرای یورش های بیشمار در پاکستان از جمله یورش پسین در میر‌علی خیبر‌پختون‌خوا که منجر به کشته ‌شدن دست‌کم هفت سرباز این کشور شد‌، اشتراک داشته‌اند.

یک حساب ایکس مربوط به ارتش پاکستان نیز گفته است که سنگرهای تی‌تی‌پی در مناطقی از خاک افغانستان با سه هواپیمای حامل بیش از 12 بمب هدایت‌شونده لیزری دقیق، هدف قرار داده شده است.

همزمان منابع محلی از کنر، از یورش های راکتی و هوایی پاکستان بر مناطقی در این ولایت خبر داده‌اند. به گفته منابع محلی، این یورش ها ساعات 1:00 صبح و 3:00 پس ازظهر روز یک‌‌شنبه، 28 حوت، بر ساحه چوگام ولسوالی شلتن و برخی از ساحات در ولسوالی سرکانوی کنر انجام شده، اما از تلفات آن جزییات ارایه نکرده‌اند.

گروه طالبان در واکنش به یورش های پاکستان بر ساحاتی در ولایت‌های پکتیکا و خوست، آن را تجاوز بر خاک افغانستان خوانده‌اند. این گروه با نشر بیانیه‌ای گفته است، که در پی یورش های پاکستان بر ولسوالی برمل پکتیکا، شش تن به ‌شمول سه زن و سه کودک و در رویداد مشابه در ولسوالی سپیری خوست دو زن جان باخته‌اند و یک خانه ویران شده است. در بیانیه طالبان آمده است، که یورش های پاکستان تجاوز بر خاک افغانستان است. این گروه یورش های پاکستان را اقدامی بی‌باکانه و سنجیده‌نشده "چند جنرال" پاکستان دانسته است. طالبان همچنان سفیر پاکستان در کابل را فراخوانده و اعتراض خود را از سوی او با وزارت خارجه این کشور در میان گذاشته‌اند.

همزمان با طالبان، تحریک طالبان پاکستانی (TTP) نیز در اعلامیه‌ای حملات هوایی پاکستان بر افغانستان را محکوم کرده است. براساس ادعای این گروه، ارتش پاکستان آواره‌گان وزیرستانی را هدف قرار داده‌ است.

وزارت خارجه پاکستان نیز گفته که کشورش "عملیات ضد تروریستی" مبتنی بر اطلاعات را در مناطق مرزی در داخل خاک افغانستان انجام داده است. براساس بیانیه‌ خبری وزارت خارجه پاکستان، هدف این عملیات جنگ‌جویان وابسته به گروه حافظ‌گل بهادر بود که با تی‌تی‌پی مسئول یورش های بیشمار در داخل پاکستان است.

یورش های هوایی و راکتی پاکستان بر خاک افغانستان، با واکنش‌های زیادی در داخل افغانستان نیز روبرو شده است. در یکی از این واکنش‌ها، وزیر دفاع طالبان یونیفورم ارتش پیشین افغانستان را بر تن کرد‌. از سوی دیگر، حساب ایکس مربوط وزارت دفاع این گروه نوشته است، که جنگ‌جویان این گروه در پاسخ به "تجاوز" پاکستان، مرکزهای نظامی این کشور را در امتداد خط دیورند با جنگ افزارهای سنگین هدف قرار داده‌اند.

همچنان منابع محلی طالبان امروز سه شنبه هم از درگیری میان نیروهای طالبان و مرزبانان پاکستانی خبر دادند.

منابع طالبان گفته اند، که درگیری میان جنگجویان طالب و مرزبانان پاکستانی در ولسوالی برمل ولایت پکتیکا بار دیگر از سر گرفته شده است.

منابع می‌افزایند، که درگیری مرزی دیشب با پادرمیانی بزرگان محل متوقف شده بود.